Ja, nachtdiensten tellen mee voor de RVU-regeling 2026. Onregelmatige diensten en nachtwerk vormen een specifieke belastingscategorie die wordt beoordeeld volgens het TNO-validatiekader. Werkgevers moeten deze diensten registreren en onderbouwen met meetbare gegevens. Of jouw nachtdiensten daadwerkelijk meetellen hangt af van de cao-afspraken in jouw sector en de validatie door het TNO Expertisecentrum Zwaar Werk.
Wat is de RVU-regeling 2026 en voor wie geldt deze?
De RVU-regeling 2026 (Regeling Vervroegde Uittreding) is een nieuwe cao-regeling die vanaf 1 januari 2026 geldt voor werknemers met zwaar werk. Deze regeling maakt het mogelijk om eerder te stoppen met werken als je jarenlang zwaar werk hebt gedaan. Het grote verschil met de huidige RVU-regelingen is dat cao-partijen nu objectief en onderbouwd moeten aantonen welke functies als zwaar werk gelden.
De regeling is bedoeld voor werknemers in sectoren waar mensen fysiek, mentaal of door onregelmatige werktijden zwaar belast worden. Denk aan zorg, industrie, openbare orde en veiligheid, en andere sectoren waar ploegendiensten en nachtwerk gebruikelijk zijn. Niet elke functie komt automatisch in aanmerking. Cao-partijen moeten precies aangeven welke functies en taken meetellen, en dit moet gebaseerd zijn op meetbare criteria volgens het TNO-validatiekader.
Bij de beoordeling worden alle vormen van werkbelasting meegenomen:
- Fysieke belasting zoals tillen, duwen, trekken en statische houdingen
- Psychosociale belasting waaronder werkdruk en emotionele belasting
- Omgevingsbelasting zoals geluid, trillingen, temperatuur en blootstelling aan stoffen
- Cognitieve belasting zoals complexiteit van taken en concentratievereisten
- Werktijden met extra aandacht voor onregelmatige diensten en nachtdiensten
De beoordeling wordt uitgevoerd door vijf verschillende deskundigen en gevalideerd door het TNO Expertisecentrum Zwaar Werk. Dit zorgt voor een eerlijke, wetenschappelijk onderbouwde afbakening van wie wel en niet in aanmerking komt voor vervroegd uittreden.
Hoe tellen nachtdiensten mee voor de RVU 2026?
Nachtdiensten tellen mee als onderdeel van de categorie ‘werktijden’ binnen de RVU-beoordeling. Samen met onregelmatige diensten vormen nachtdiensten een aparte belastingcategorie die wordt beoordeeld op gezondheidsrisico’s. De beoordeling moet berusten op meetbare gegevens die aantonen hoeveel nachtdiensten je draait en welke gezondheidsrisico’s daaraan verbonden zijn.
Voor de registratie van nachtdiensten kijken deskundigen naar verschillende aspecten. Ze beoordelen de frequentie van nachtdiensten, de tijdstippen waarop je werkt, en de duur van opeenvolgende nachtdiensten. Ook de mate waarin je kunt herstellen tussen diensten speelt een rol. Dit alles moet gedocumenteerd zijn in personeelssystemen of roostersystemen.
De gezondheidsrisico’s van nachtwerk worden getoetst aan geaccepteerde gezondheidskundige grenswaarden, richtlijnen en wetenschappelijk onderbouwde methodieken. Hierbij geldt dat alleen de restrisico’s meetellen. Als gezondheidsrisico’s vermijdbaar zijn door bijvoorbeeld betere planning of andere maatregelen, worden ze niet meegewogen in de RVU-beoordeling.
Of jouw nachtdiensten daadwerkelijk meetellen hangt af van wat cao-partijen in jouw sector afspreken. Zij moeten aangeven vanaf welke frequentie of duur nachtwerk als belastend genoeg wordt beschouwd om mee te tellen voor de RVU-regeling.
Welke voorwaarden moet je nachtwerk voldoen om mee te tellen?
Nachtwerk moet aan specifieke voorwaarden voldoen om mee te tellen voor de RVU-regeling 2026. De belangrijkste voorwaarde is dat de nachtdiensten structureel en frequent zijn. Incidentele nachtdiensten tellen niet mee. Cao-partijen bepalen per sector de exacte criteria, maar deze moeten altijd gebaseerd zijn op wetenschappelijke onderbouwing.
Voor de registratie gelden strikte eisen. Werkgevers moeten kunnen aantonen:
- Welke uren als nachtdienst worden aangemerkt (meestal tussen 00:00 en 06:00 uur)
- Hoe vaak een medewerker nachtdiensten draait per week, maand of jaar
- De duur van opeenvolgende nachtdiensten
- De herstelperiodes tussen nachtdiensten
- De totale periode waarin iemand structureel nachtdiensten heeft gedraaid
Deze gegevens moeten actueel zijn op het moment van aanlevering bij het TNO Expertisecentrum Zwaar Werk. Oude of incomplete registraties kunnen problemen opleveren bij de validatie. Werkgevers doen er verstandig aan om hun roostersystemen en personeelssystemen zo in te richten dat deze informatie automatisch wordt vastgelegd en bewaard.
De documentatie moet ook aantonen dat de gezondheidsrisico’s van het nachtwerk niet vermijdbaar zijn. Als er alternatieven mogelijk zijn die de belasting verminderen, moet je die eerst implementeren. Alleen de resterende gezondheidsrisico’s na het nemen van preventieve maatregelen tellen mee voor de RVU-beoordeling.
Wat zijn de gezondheidsrisico’s van langdurig nachtwerk?
Langdurig nachtwerk brengt aantoonbare gezondheidsrisico’s met zich mee. Het belangrijkste effect is verstoring van het natuurlijke dag-nachtritme, wat leidt tot chronische slaapproblemen. Mensen die jarenlang nachtdiensten draaien slapen gemiddeld korter en minder diep dan dagwerkers. Dit slaaptekort stapelt zich op en heeft gevolgen voor de algehele gezondheid.
De meest voorkomende gezondheidseffecten van structureel nachtwerk zijn:
- Slaapproblemen en vermoeidheid die niet weggaan door uitslapen
- Verhoogd ziekteverzuim door verminderde weerstand
- Grotere kans op hart- en vaatziekten door langdurige stress op het lichaam
- Spijsverteringsproblemen door eten op onregelmatige tijden
- Verhoogd risico op diabetes en overgewicht door verstoorde hormoonhuishouding
- Psychische klachten zoals prikkelbaarheid en concentratieproblemen
Deze gezondheidsrisico’s zijn precies de reden waarom nachtwerk meetelt voor de RVU-regeling 2026. De wetenschappelijke onderbouwing laat zien dat langdurig nachtwerk een reële belasting is die mensen sneller laat opbranden. Daarom is het belangrijk dat organisaties deze risico’s serieus nemen en waar mogelijk beperken.
Organisaties kunnen de gezondheidsrisico’s van nachtwerk verminderen door ergonomische maatregelen te nemen. Denk aan goede verlichting tijdens nachtdiensten die het waakzaamheid bevordert, gezonde voeding beschikbaar stellen, voldoende herstelperiodes tussen diensten inplannen, en aandacht voor de werkomgeving waarin nachtdienstmedewerkers werken. Ook het beperken van het aantal opeenvolgende nachtdiensten helpt om de belasting te verlagen.
Hoe bereid je je als werkgever voor op RVU 2026 met nachtdienstmedewerkers?
Als werkgever met nachtdienstmedewerkers moet je nu al beginnen met voorbereiden op de RVU-regeling 2026. De belangrijkste stap is het op orde brengen van je registratiesystemen. Je moet straks kunnen aantonen welke medewerkers structureel nachtdiensten draaien en hoe belastend dat werk is.
Concrete stappen die je kunt nemen:
- Zorg dat je roostersysteem alle nachtdiensten nauwkeurig registreert met tijdstippen en duur
- Bewaar deze gegevens minimaal over de afgelopen jaren, want de totale periode telt mee
- Inventariseer welke functies in jouw organisatie structureel nachtwerk doen
- Documenteer welke maatregelen je neemt om gezondheidsrisico’s te beperken
- Blijf op de hoogte van wat cao-partijen in jouw sector afspreken over RVU-criteria
Daarnaast is het belangrijk om je medewerkers goed te informeren. Veel mensen die nachtdiensten draaien weten nog niet dat dit mogelijk meetelt voor vervroegd uittreden. Communiceer helder over wat de RVU-regeling betekent, welke voorwaarden gelden, en wat medewerkers kunnen verwachten. Dit voorkomt onduidelijkheid en teleurstellingen later.
Ook de werkomgeving voor nachtdienstmedewerkers verdient aandacht. Door nu al te investeren in betere arbeidsomstandigheden tijdens nachtdiensten, verminder je de gezondheidsrisico’s en verhoog je de duurzame inzetbaarheid. Dit helpt niet alleen bij de RVU-beoordeling, maar zorgt er ook voor dat medewerkers langer gezond en gemotiveerd kunnen blijven werken.
Werk samen met je OR of personeelsvertegenwoordiging bij de voorbereiding. Zij kunnen helpen om de praktische ervaring van nachtdienstmedewerkers mee te nemen in de plannen. Ook is het verstandig om contact te zoeken met je werkgeversorganisatie of branchevereniging. Zij houden de ontwikkelingen rond RVU 2026 bij en kunnen adviseren over wat er in jouw sector speelt.
Hoe vhp human performance helpt met nachtdiensten en duurzame inzetbaarheid
Wij helpen organisaties met nachtdienstmedewerkers om optimaal voor te bereiden op de RVU-regeling 2026. Ons multidisciplinaire team van ergonomen, psychologen en organisatiedeskundigen begrijpt de complexiteit van ploegendiensten en nachtwerk. We kijken verder dan alleen registratie. We helpen je om de werkomgeving en werkprocessen zo in te richten dat gezondheidsrisico’s echt afnemen.
Wat we voor je kunnen doen:
- Beoordelen van werkbelasting volgens het TNO-validatiekader voor RVU 2026
- Optimaliseren van werkomgevingen specifiek voor nachtdienstmedewerkers
- Adviseren over ergonomische maatregelen die gezondheidsrisico’s van nachtwerk verminderen
- Ondersteunen bij het opzetten van correcte registratiesystemen voor nachtdiensten
- Begeleiden van verandertrajecten rond duurzame inzetbaarheid en RVU-voorbereiding
- Trainen van leidinggevenden in het managen van teams met onregelmatige diensten
Met meer dan 25 jaar ervaring in complexe werkomgevingen zoals controlekamers en veiligheidsregio’s weten we wat er komt kijken bij nachtwerk. We bieden een holistische aanpak waarbij we kijken naar mens, werk, omgeving én organisatie. Zo help je je medewerkers niet alleen om in aanmerking te komen voor RVU, maar zorg je ook dat ze tot die tijd gezond en productief kunnen blijven werken.
Wil je weten wat RVU 2026 voor jouw organisatie betekent? Neem contact met ons op voor een vrijblijvend adviesgesprek. We bespreken je situatie en adviseren je over de beste aanpak voor jouw nachtdienstmedewerkers.
