Voor een goede RVU-afbakening heb je meetbare gegevens nodig over fysieke belasting (zoals werkplekinrichting en ergonomie), organisatiegegevens (functieprofielen, werktijden, ziekteverzuim) en werkprocessen. Vanaf 2026 moet je deze data objectief onderbouwen volgens het TNO-validatiekader. Dit artikel legt uit welke concrete meetgegevens je moet verzamelen en hoe je dat betrouwbaar doet voor de rvu regeling 2026.
Wat is RVU-afbakening en waarom heb je meetbare gegevens nodig?
RVU-afbakening is het proces waarbij je precies bepaalt welke functies binnen je organisatie als zwaar werk worden aangemerkt en daarom in aanmerking komen voor een RVU-regeling. Dit doe je door alle vormen van werkbelasting objectief in kaart te brengen: fysieke belasting, psychosociale druk, omgevingsfactoren, cognitieve belasting en onregelmatige werktijden.
Meetbare gegevens zijn hierbij belangrijk omdat je vanaf 2026 verplicht bent om je afbakening wetenschappelijk te onderbouwen. De RVU 2026 schrijft voor dat cao-partijen objectief en gevalideerd moeten aantonen welke functies zij kwalificeren als zwaar werk, volgens het TNO-validatiekader. Dit betekent dat je niet meer kunt volstaan met aannames of algemene lijsten.
Het verschil tussen werken met aannames en feitelijke data is groot. Aannames leiden vaak tot discussies en onduidelijkheid over welke functies wel of niet zwaar zijn. Met meetbare gegevens kun je risico’s objectief identificeren, prioriteiten stellen en verantwoorde beslissingen nemen die ook stand houden bij toetsing door het TNO Expertisecentrum Zwaar Werk.
Bovendien helpen concrete cijfers je om vermijdbare risico’s te onderscheiden van onvermijdbare belasting. Alleen de resterende gezondheidsrisico’s tellen mee voor de RVU-afbakening, dus je moet kunnen aantonen welke maatregelen je al hebt genomen en welke belasting daarna overblijft.
Welke fysieke metingen zijn relevant voor RVU-afbakening?
Voor een volledige RVU-afbakening heb je diverse fysieke metingen nodig die de werkelijke belasting van medewerkers in kaart brengen. Deze gegevens vormen de basis voor het objectief beoordelen van fysieke risico’s volgens de TNO-methodiek.
Omgevingsfactoren: Verzamel data over geluidsniveaus (in decibels), temperatuur en luchtkwaliteit (CO2-concentratie, vochtigheid). Deze metingen laten zien of de werkomgeving voldoet aan gezonde normen of juist extra belasting geeft. Bij controlekamers of productieomgevingen kunnen deze factoren flink verschillen.
Ergonomische metingen: Documenteer reikafstanden, tilhoogtes en werkoppervlaktes. Meet ook hoe vaak medewerkers bepaalde bewegingen maken, zoals reiken, bukken of tillen. Deze gegevens zijn relevant voor het beoordelen van fysieke belasting en het risico op klachten aan het bewegingsapparaat.
Deze fysieke data helpt je om risico’s objectief te maken en werkplekken beter in te richten. Je kunt hiermee ook aantonen welke verbeteringen je al hebt doorgevoerd en welke belasting ondanks aanpassingen blijft bestaan.
Welke organisatiegegevens moet je verzamelen voor een volledige RVU?
Naast fysieke metingen heb je organisatorische data nodig die laten zien hoe werk is georganiseerd en welke belasting daaruit voortkomt. De rvu regeling 2026 kijkt namelijk naar alle vormen van belasting, inclusief psychosociale en cognitieve factoren.
Personeelsgegevens: Verzamel het aantal medewerkers per afdeling, functieprofielen met takenpakketten, werktijdenpatronen en hybride werkpercentages. Deze informatie laat zien hoe werk is verdeeld en of bepaalde functies structureel zwaardere belasting kennen dan andere.
Werkprocessen en taakkenmerken: Documenteer welke taken medewerkers uitvoeren, hoe vaak deze voorkomen, hoeveel tijd ze kosten en welke concentratie ze vereisen. Beschrijf ook hoe medewerkers samenwerken en welke werkdruk zij ervaren. Dit helpt bij het beoordelen van psychosociale en cognitieve belasting.
Gezondheidsdata: Ziekteverzuimcijfers per functiegroep, verzuimredenen en incidentregistraties zijn belangrijk om te zien of bepaalde functies leiden tot meer gezondheidsklachten. Let wel: deze data moet je altijd anoniem en geclusterd verzamelen vanwege privacywetgeving.
Ook werkstijlen en samenwerkingspatronen hebben invloed op de RVU-afbakening. Functies waarbij medewerkers veel onder tijdsdruk werken, veel moeten schakelen tussen taken of weinig autonomie hebben, kennen vaak hogere psychosociale belasting. Deze factoren moet je meenemen in je beoordeling.
Hoe verzamel je betrouwbare data voor je RVU-afbakening?
Het verzamelen van betrouwbare data vraagt om een systematische aanpak waarbij je verschillende methoden combineert. Alleen zo krijg je een compleet en objectief beeld van de werkelijke belasting.
Vragenlijsten en metingen: Gebruik gevalideerde vragenlijsten om psychosociale belasting, werkdruk en werkbeleving in kaart te brengen. Combineer dit met objectieve metingen van fysieke factoren zoals geluid, licht en ergonomie. Zorg dat vragenlijsten anoniem zijn en dat je voldoende respons krijgt voor betrouwbare resultaten.
Observaties en werkplekanalyses: Observeer medewerkers tijdens hun werk om te zien welke taken zij uitvoeren, welke bewegingen zij maken en welke belasting dit geeft. Dit levert vaak andere inzichten op dan alleen vragenlijsten, omdat mensen hun eigen belasting soms anders inschatten dan deze in werkelijkheid is.
Interviews met medewerkers en leidinggevenden: Voer gesprekken om kwalitatieve informatie te verzamelen over werkprocessen, knelpunten en ervaren belasting. Medewerkers kunnen vertellen waar zij tegenaan lopen en leidinggevenden kunnen context geven over hoe werk is georganiseerd.
Veelgemaakte fouten zijn: te weinig metingen doen waardoor je geen representatief beeld krijgt, alleen op één moment meten terwijl belasting kan variëren, of alleen naar fysieke factoren kijken en psychosociale belasting vergeten. Voorkom dit door systematisch te werk te gaan en alle belastingvelden mee te nemen.
Betrek verschillende stakeholders voor een compleet beeld. Praat met medewerkers, leidinggevenden, HR, de OR en eventueel arbodiensten. Zij hebben allemaal waardevolle informatie over hoe werk is georganiseerd en welke belasting dit geeft. Deze integrale benadering zorgt ervoor dat je niets over het hoofd ziet.
Hoe wij helpen met RVU-afbakening en dataverzameling
Wij ondersteunen je bij het verzamelen en analyseren van alle meetbare gegevens die je nodig hebt voor een objectieve RVU-afbakening volgens het TNO-validatiekader. Onze multidisciplinaire aanpak zorgt ervoor dat je alle vormen van belasting meeneemt en voldoet aan de eisen van de rvu regeling 2026.
Wat wij voor je doen:
- Organisatieanalyses waarbij we werkprocessen, functieprofielen en werktijdenpatronen in kaart brengen
- Beoordeling van psychosociale en cognitieve belasting door psychologen en organisatiedeskundigen
- Combineren van kwantitatieve metingen met kwalitatieve inzichten uit interviews en observaties
- Ondersteuning bij stakeholdermanagement zodat je alle betrokken partijen goed meeneemt
- Documentatie die voldoet aan de validatiecriteria van het TNO Expertisecentrum Zwaar Werk
Ons team van ergonomen, psychologen en organisatiedeskundigen werkt samen om de afstemming tussen mens, organisatie en techniek optimaal te maken. Door onze ervaring met complexe werkomgevingen weten we precies welke data je nodig hebt en hoe je deze betrouwbaar verzamelt.
Wil je weten wat de rvu regeling 2026 voor jouw organisatie betekent en welke meetbare gegevens je moet verzamelen? Neem contact met ons op voor een vrijblijvend adviesgesprek. We helpen je graag op weg met een RVU-afbakening die objectief onderbouwd is en gevalideerd kan worden.
