Onderzoek fysieke belasting bij stellen van gipsplaten

Aanleiding 

In de bouw wordt een maximaal tilgewicht van 25 kilogram (50 kg met twee personen) gehanteerd. Standaard gipskartonplaten wegen al gauw 28 tot 35 kg per plaat. De monteurs werken graag alleen, waardoor de tilnorm wordt overschreden. De druk op de sector om maatregelen te treffen neemt toe door onderzoeksrapporten uit binnen- en buitenland en controles van I-SZW.  vhp human performance werd benaderd om een vergelijkend praktijkonderzoek uit te voeren. 

Vraag 

De vragen die werden gesteld waren: 

1. Wat is de fysieke belasting bij het monteren van gipsplaten bij verschillende montagetechnieken? 
2. Bij welke montagetechniek(en) zijn de gezondheidskundige grenswaarden gewaarborgd? 

Aanpak 

Er is gekozen voor een praktijkonderzoek. Voordeel voor het onderzoek is dat de werkelijke situatie zo dicht mogelijk wordt benaderd en adviezen geformuleerd kunnen worden die aansluiten bij die praktijk. Ander voordeel is dat de proefpersonen ‘gewoon’ hun werk blijven doen en dus productief zijn. Nadeel is dat (op de bouwplaats) geen enkele dag hetzelfde is. Daarom zijn randvoorwaarden afgesproken om een eerlijke vergelijking van de verschillende situaties mogelijk te maken. 

In een klankbordgroep met onderzoekers van vhp en experts uit de sector zijn 10 meetcondities vastgesteld. Een meetconditie is een combinatie van: 

• Montagetechniek (schroeven, lijmen of plakken), 
• Verticaal of horizontaal monteren, 
• Afmeting van de plaat
• Dikte van de plaat
• Alleen of samen werken. 

Vervolgens is per meetconditie real time de fysieke belasting geïnventariseerd met een handheld computer. Voor tillen, mate van rugbelasting, bukken, knielen / hurken, reiken en inspanning is met het stoplichtmodel bepaald of gezondheidskundige grenswaarden worden overschreden. 

Resultaat 

In onderstaande tabel zijn de resultaten weergegeven. Groen zijn uitkomsten onder de gezondheidskundige grenswaarden; bij rood wordt de gezondheidskundige grenswaarde met een factor 2 overschreden. 

Conclusie 

In bovenstaande tabel wordt het antwoord op vraag 1 gegeven. De mate van fysieke belasting wordt per onderwerp uitgedrukt in groen, oranje of rood. Bij rode vlakken, dus overschrijden van de gezondheidskundige grenswaarde met een factor 2, is het treffen van maatregelen op korte termijn een vereiste. 

In antwoord op vraag 2 kan worden geconcludeerd dat ”als het tillen van de (hele) platen met 2 monteurs wordt gedaan, er sprake is van een acceptabele belasting”. 

Dat zijn de meetcondities S3 en S4, L3 en L4, p4 en P5. In deze meetcondities zijn geen ‘rode’ beoordelingen gevonden. De meetcondities waar de monteurs alleen werkten en dus ook alle tilhandelingen alleen deden, worden afgeraden. 

Elke meetconditie heeft voor- en nadelen die bij het maken van de keuze voor een bepaalde meetcondite overwogen moeten worden: 

• In de meetcondities met schroeven zijn er veel herhaalde bewegingen waarbij zowel kracht als hand-arm trillingen in combinatie met belastende werkhoudingen een risico vormen; 
• In de meetcondities waarbij wordt gelijmd is er (nu nog) zichtbare onhandigheid met lijmen, wat in de verwerking meer tijd kost; 
• Bij het verticaal platen bestaat het risico dat toch gekozen wordt voor het gemak van alleen tillen; 
• (Horizontaal) plakken in combinatie met bukken wordt afgeraden vanwege het hogere gewicht van de platen. 

 Randvoorwaarden waaraan bovendien altijd moet worden voldaan, zijn: 

• De gipskartonplaten worden op hoogte (bokje of anders) aangeleverd voor een gunstige pakhoogte; 
• Het tillen van de gipskartonplaten wordt altijd met twee monteurs gedaan; 
• Gebukt tillen wordt voorkomen;
• Op de juiste hoogte staan/ werken zodat niet onnodig boven schouderhoogte of onder kniehoogte gewerkt moet worden